Het Europees Parlement keurt vandaag de resolutie over The Fundamental Rights of People of African Descent in Europe goed. Eindelijk, zegt Wouter Van Bellingen, ooit Vlaanderens eerste zwarte schepen en nu directeur van de vzw Integratiepact.
In 2007 weigerden drie koppels hun huwelijk te laten voltrekken door een zwarte schepen – dat was u. Twee jaar later was er in Brussel de eerste Black European Summit, nog eens tien jaar later is er deze resolutie. Hoe ervaart u dat?
”Toen me dat als schepen was overkomen, vroegen mensen in mijn omgeving me: wat ga je hiermee doen, op lange termijn? Die vraag ben ik nooit vergeten. Zovele jaren later is die resolutie – mede dankzij het European Network Against Racism – mooi en belangrijk. Het is een ijkmoment, bekrachtigd in een ritueel, en dat hebben we nodig – zoals de zwarte mens vroeger werd herleid tot slaaf en dus object, dat was dehumanisering; wat we nu doen, is rehumanisering.”
”De ondertekening is ook een erkenning, een basis om op voort te bouwen, om ons af te vragen wat we nu gaan doen, hoe we een en ander vorm kunnen geven in wetten, zodat we allemaal samen vooruitkomen. Want daar gaat het om: dat we, in wederzijds vertrouwen, een meerwaarde kunnen creëren én die herverdelen. Let wel, die meerwaarde mag niet louter sociaal-economisch zijn. Die slaat ook op culturele, maatschappelijke en ecologische waarden.”
”Die resolutie kan, anders gezegd, een aanzet zijn voor een nieuw sociaal contract in Europa. Dat is volgens mij nodig. Europa kent de jongste jaren veel veranderingen. Op het vlak van migratie, op het vlak van klimaat. Die veranderingen maken mensen bang. Daar kunnen we iets tegenoverstellen, als we dat goed aanpakken, zonder shaming and blaming: we kunnen de waarden van Europa – solidariteit, samenwerking, vooruitgang – herwaarderen.”
Hoe vertalen we dat naar pakweg ons land?
”Wel, ik doe een oproep tot de koning. Laten we een ubuntu-fonds creëren (de term ‘ubuntu’ komt uit zuidelijk Afrika en betekent zoveel als ‘geloof in een universeel gedeeld verbond dat de gehele mensheid verbindt’, JD). Een fonds, bijvoorbeeld, binnen de Koning Boudewijnstichting, onder de leiding van prins Laurent, waaraan de overheid, Belgische bedrijven én mensen van Afrikaanse afkomst bijdragen. Dat fonds kan worden gebruikt voor projecten in België én Afrika, om onder meer de werkzaamheidsgraad van mensen te verhogen.”
In de tekst van de eerste Black European Summit werd meer dan eens verwezen naar de inspirerende figuur van de toen net verkozen Barack Obama. Hoe inspirerend kan Donald Trump zijn?
”Wel, ik zie dat niet zo somber in. Integendeel. Door de houding van Trump, en dus het wegvallen van die grote broer uit Amerika die zo lang voor ons heeft gezorgd, kan Europa net de uitdaging aangrijpen om meer dan ooit onderling samen te werken.”
Tot slot: u staat al enkele jaren niet meer op de barricaden. Waarom niet?
”Ik werk achter de schermen, aan inclusieve diversiteit, en doe dat graag. De nieuwe generatie staat klaar – en ze zal ons voorbijsteken. Ze is anders geconnecteerd, anders en sneller geïnformeerd, meer en collectiever aanwezig. Onze generatie (Van Bellingen is 46, JD) wacht weldra een dienende rol. Maar dat is niet erg.”
JD, De Morgen
Wouter Van Bellingen 